წმ. ქეთევან დედოფლის სახის საღვთისმეტყველო და მხატვრული გააზრება ანტონ პირველი კათალიკოსის ჰაგიოგრაფიული თხზულებების მიხედვით

ავტორები

საკვანძო სიტყვები:

ანტონ პირველი კათალიკოსი, ქეთევან წამებული, ჰაგიოგრაფია, თეიმურაზ პირველი, ღმერთი, სახარება, რწმენა

ანოტაცია

ქეთევან დედოფლის მოწამეობრივი ცხოვრება ასახულია ანტონ პირველი კათალიკოსის ჰაგიოგრაფიულ-მხატვრულ თხზულებებში ,,შესხმა და მოთხრობა ღუაწლთა და ვნებათა წმიდისა დიდისა მოწამისა დედოფლისა ქეთავანისთა" და ,,სÂნაქსარი პირუელად სათუეოთაგან და მერმე წმიდისა ქეთავანისა". დასახელებულ ჰაგიოგრაფიულ ნაწარმოებებში ქეთევანის მხატვრული სახე ჰაგიოგრაფიული ჟანრის სპეციფიკის კვალობაზეა წარმოსახული, ამიტომაც მასში ჩანს, რომ მისმა მოწამეობრივმა ღვაწლმა დაფარა `დედოფლის~ მისია და მეტადრე წმიდანად წარმოჩნდა; ქეთევან დედოფალი გვევლინება დედოფლობიდან, ამქვეყნიური პატივიდან ღვთის მიერ მოვლენილ წმიდანად, რომელიც დამაკავშირებელად შეიქმნა და ცემული ადამის მოდგმისა შემქმნელ ღმერთთან _ ეს არის ღმერთთან კავშირის აღდგენა, სარწმუნოების განახლება, ღვთაებრივი მადლის მონიჭება.
ანტონ პირველი წმიდა ქეთევანს ქრისტეს ნათლით აღვსილად წარმოაჩენს, რადგან მასში ცხოვნების მადლი არის დასადგურებული და ჭირთა მტვირთველმა ქალმა, განსაცდელში გამობრძმედილმა მტერი დასძლია; ქეთევან წამებული წარმოსახულია ღმერთის სათნოებებით და სარწმუნოებით მცხოვრებ, კეთილგონიერ, ბრძენ, კეთილ საქმეთა მოქმედ, მშვენიერებით აღსავსე პიროვნებად.
სახარებისეული სიბრძნის მოშველიებით, ანტონ პირველი ქეთევანის წმიდანობას შარავანდედით მოსავს და წარმოაჩენს როგორც ქრისტეშემოსილ პიროვნებას, რომელმაც ქრისტეს მსგავსად მრავალი სატანჯველი მიიღო და სისხლის დათხევით ცოდვათა განწმედას მიაგო მთელი სულიერი ცხოვრება; წმიდა დედოფლის სულიერი ღვაწლი მიმართული იყო არა ამქვეყნიური კეთილდღეობის დამკვიდრებისაკენ, არამედ უფლის დიდებისათვის, ღვთაებრივი სრულყოფისაკენ... ავტორი ქეთევან წამებულს წარმოაჩენს როგორც უფლისადმი დაუცხრომლად მლოცველს, ლოცვა კი ღმერთთან ზიარების ერთ-ერთი მძლავრი გზაა მოკვდავი ადამიანის ღმერთთან დასაკავშირებლად.

ანტონ I კათალიკოსის თხზულებებით კიდევ ერთხელ წარმოჩნდა ქეთევან წამებულის სულიერი, მოწამეობრივი ღვაწლი და ღვთისმშობლის ანალოგიით ერის და რწმენის მფარველი სახე-ხატის კვლავ ერთი გააზრება აისახა ქართულ მწერლობაში.

ჩამოტვირთვები

გამოქვეყნებული

2016-06-20

გამოცემა

ტომ. 20 No. 20 (2016): გულანი (ენათმეცნიერება, ლიტერატურათმცოდნეობა, ისტორია, განათლება)

სექცია

ლიტერატურათმცოდნეობა

ლიცენზია

ლიცენზიის პირობები

ჟურნალი „გულანი“ არის ღია წვდომის გამოცემა. ყველა სტატია დაუყოვნებლივ და უფასოდ ხელმისაწვდომია.

1. საავტორო უფლებები:

  • ავტორები ინარჩუნებენ სრულ საავტორო უფლებებს (Copyright) საკუთარ ნაშრომზე.

  • ჟურნალი იღებს უფლებას, გამოაქვეყნოს სტატია პირველად ელექტრონულ ფორმატში.

2. ლიცენზირება:

  • ჟურნალში გამოქვეყნებული ყველა ნაშრომი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0)-ის მიხედვით.

  • ეს ლიცენზია საშუალებას აძლევს ნებისმიერ პირს, ჩამოტვირთოს, გაავრცელოს, გამოიყენოს და გადააკეთოს მასალა ნებისმიერი მიზნისთვის (მათ შორის კომერციულისთვის), იმ პირობით, რომ სწორად იქნება მითითებული ორიგინალი ნაშრომის წყარო.

3. CC BY 4.0 ლიცენზიის დეტალები:

  • ნაშრომის გამოყენების, კოპირების, გავრცელებისა და ადაპტირების ნებართვა გაცემულია იმ პირობით, რომ მოხდეს სათანადო მითითება, გათვალისწინებულ იქნეს ბმული ლიცენზიაზე და მითითებული იყოს, თუ რა ცვლილებები განხორციელდა.